Polska należy do krajów prawa stanowionego wywodzącego się z decyzji organów państwowych wyposażonych w moc wydawania norm ogólnych, powszechnie obowiązujących w państwie, czyli w tzw. kompetencje prawodawcze. Kompetencje te przyznaje najwyższym organom państwowym Konstytucja, która jest pierwotnym źródłem wszelkich praw obowiązujących w państwie, a więc również prawa pracy. Konstytucja jest ustawą zasadniczą w której zapisane są pewne zasady ogólne, z którymi powinny być zgodne szczegółowe normy prawa ustanawiane przez parlament i władzę wykonawczą. Akty wydawane przez te organy stanowią źródła powszechnego prawa pracy w tym sensie, że obowiązują wszystkich uczestników procesów pracy podporządkowanej, do których są adresowane.
Obok cech wspólnych z innymi gałęziami prawa, system źródeł prawa pracy ma swoje odrębności, powstałe głównie na tle zakresu podmiotowego uprawnień prawotwórczych. Odrębności te powodują, że normy, z których konstruowana jest treść stosunku pracy, pochodzą nie tylko od państwa, ale także od innych podmiotów prawnych jak zakładowe czy ponadzakładowe organizacje związkowe, organizacje pracodawców czy pojedynczy pracodawca – właściciel zakładu pracy. Należy jednak podkreślić, że – analogicznie jak ma to miejsce w innych dyscyplinach prawa – normy pochodzące od podmiotów innych niż państwo, choć ilościowo dość liczebne, nie mają charakteru zasadniczego. Państwo nie jest skore wyposażać inne podmioty w funkcję prawodawczą, co ogranicza przecież zakres jego imperium.
Formalną definicję prawa pracy (katalog źródeł tej gałęzi prawa) zawiera art. 9 kp. Nie wspomina on jednak o Konstytucji, stawiając na pierwszej pozycji kodeks pracy. Nie ulega jednak wątpliwości, że do systemu źródeł prawa pracy należy zaliczyć również ustawę zasadniczą. Normy konstytucyjne są bowiem takimi samymi normami prawa jak wszystkie inne, a co więcej zaopatrzonymi w najwyższą moc prawną. Uwzględniając te uwagi można wskazać na następującą klasyfikację źródeł prawa pracy[1]:
- Konstytucja.
- Kodeks pracy jako podstawowy akt prawny tej gałęzi prawa, regulujący zwłaszcza sferę indywidualnych stosunków pracy.
- Ustawy regulujące prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Znajdzie się tutaj cały szereg aktów pranych, jak np. pragmatyki służbowe, ustawy normujące sferę zbiorowego prawa pracy, prawo zatrudnienia i bezrobocia.
- Akty wykonawcze (rozporządzenia) wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia, delegacji zawartej w kodeksie pracy lub innej ustawie i w celu jej wykonania .
- Autonomiczne (swoiste) źródła prawa pracy, które zostaną szerzej omówione w dalszej części tej pracy.
- Akty międzynarodowego prawa pracy (umowy międzynarodowe, konwencje MOP, etc.).
[1] E. Chmielek, Źródła prawa pracy (zagadnienia hierarchii norm prawnych), ZNUJ Prace prawnicze, z. 90, Warszawa – Kraków 1980.