O ile wypełnianie kryteriów politycznych i ekonomicznych nie budzi zastrzeżeń, o tyle w zakresie dostosowania polskiego systemu prawnego do wymogów unijnego mamy w dalszym ciągu duże zaległości.
Kryteria członkostwa w Unii Europejskiej sformułowane zostały podczas szczytu kopenhaskiego w 1993 roku. Obejmują one między innymi kwestie polityczne (stabilność funkcjonowania instytucji państwowych, obowiązywanie zasad państwa prawa, ochrona praw człowieka oraz poszanowanie praw mniejszości narodowych), ekonomiczne (funkcjonowanie gospodarki rynkowej) oraz prawne (możliwość wywiązania się ze zobowiązań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej, w tym więc przede wszystkim dostosowanie krajowego systemu prawnego do dorobku prawnego Wspólnot).
Podstawą prawną dla procesu dostosowania polskiego systemu prawnego do prawa Wspólnot jest Art. 68 Układu Europejskiego (umowy stowarzyszeniowej między RP a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi). Zgodnie z jego postanowieniami, istotnym warunkiem wstępnym integracji gospodarczej Polski ze Wspólnotą jest zbliżanie istniejącego i przyszłego ustawodawstwa istniejącego we Wspólnocie. Nasz kraj podejmuje wszelkie starania w celu zapewnienia zgodności jej przyszłego ustawodawstwa z ustawodawstwem Wspólnoty. Art.69 Układu zawiera przykładowe wyliczenie dziedzin prawa, w których prace dostosowawcze w szczególności powinny mieć miejsce. W istocie powinny one objąć całość dorobku prawnego Wspólnot. Składają się nań przede wszystkim prawo pierwotne oraz wtórne Wspólnot, porozumienia przyjmowane w ramach II i III filaru Unii Europejskiej, zasady prawa wspólnotowego oraz dorobek orzeczniczy Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Należy podkreślić, iż przedmiotowy proces ma charakter bardzo złożony, obejmuje bowiem nie tylko przyjmowanie nowych (oraz nowelizację już obowiązujących) aktów prawnych zgodnych z prawem europejskim, lecz również bardzo istotny etap wdrożenia ich postanowień w życie. To zaś zazwyczaj pociąga za sobą konieczność zmian instytucjonalnych w strukturze państwa.
Zgodnie z przyjętymi w 1997 roku zasadami, Komisja Europejska corocznie publikuje raporty o postępach w wypełnianiu przez poszczególne państwa kandydujące kryteriów członkostwa. Bez wątpienia przedmiotowe dokumenty posiadają istotna wagę polityczną, są ponadto kompleksowym źródłem wiedzy (dla obu stron – Komisji, jak i samych państw kandydujących) o przemianach zachodzących w krajach naszego regionu.