Wskazuje, że dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Ponadto każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony praw dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
Polskie regulacje prawne przewidują umieszczenie dziecka poza rodziną w sytuacji, gdy zagrożone jest jego dobro. Tak właśnie stanowi artykuł 109 KRiO. Sąd opiekuńczy może zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo placówce opiekuńczo-wychowawczej. Na mocy artykułu 109 KRiO sąd ma szereg innych możliwości ingerencji począwszy od zobowiązania się rodziców i małoletniego do określonego postępowania, do ustanowienia nadzoru kuratora. Umieszczenie w placówce jest w hierarchii zarządzeń na ostatnim miejscu i winno być traktowane jako ostateczność. W praktyce nie zawsze tak się dzieje.
Odseparowanie dziecka od rodziców na mocy artykułu 109 KRiO nie jest całkowite i pozostawia rodzicom szereg uprawnień wynikających z władzy rodzicielskiej. Rodzice mogą i mają obowiązek interesowania się dzieckiem i warunkami w jakich ono przebywa, informowania sąd o dostrzeżonych uchybieniach, do nich należy podejmowanie decyzji w istotnych sprawach dziecka np. o konieczności przeprowadzenia operacji. Rodzice mają też prawo do odwiedzania dziecka, zachowują uprawnienie do osobistej styczności z nim, jeżeli sąd nie postanowi inaczej, na mocy artykułu 113 KRiO. Rodzice mają też obowiązek alimentacji dziecka na koszt skarbu państwa, zwalniając rodziców z obowiązku utrzymywania dziecka w placówce.
Zarządzenia dopuszczalne na podstawie artykułu 109 KRiO nie mają charakteru penalnego, nie są w istocie środkiem represji w stosunku do niedbałych rodziców, lecz środkiem ochrony zagrożonego dobra dziecka[1].
—
[1] E. Czyż, Międzynarodowe standardy opieki nad dzieckiem pozbawionym opieki rodziców, [w:] JEG ACALTA, Kraków 2000, s. 9-12.