rozdział pracy mgr
Zalecenie, tak samo jak Konwencja, przewiduje trzy rodzaje ograniczeń zakresu chronionych roszczeń. Istotna różnica polega jednak na znacznym zwiększeniu ochrony. Dotyczy to zarówno uzupełnienia katalogu roszczeń chronionych, jak też wydłużeniu okresów, w których roszczenia te mogą powstać.
W Zaleceniu uczyniono wyraźne zróżnicowanie pomiędzy roszczeniami, którym powinno się przyznać ochronę (protection should cover …) oraz innymi należnościami, w odniesieniu do których przyznanie ochrony, choć pożądane, nie ma znaczenia priorytetowego (protection might cover …). Do pierwszej z wymienionych grup zaliczono (art. 3 ust. 1):
- a) – płace, płace za godziny nadliczbowe, prowizje i inne formy wynagrodzenia z tytułu pracy wykonywanej w określonym czasie przed wystąpieniem niewypłacalności lub przed rozwiązaniem stosunku pracy, który to czas nie powinien być krótszy niż 12 miesięcy;
- b) – wynagrodzenie za płatny urlop wypoczynkowy za rok, w którym wystąpiła niewypłacalność lub rozwiązanie stosunku pracy i za rok poprzedzający;
- c) – wynagrodzenie za inne płatne nieobecności w pracy, premie na koniec roku i inne premie przewidziane ustawą, układem zbiorowym pracy lub umową, które stały się należne nie później, niż 12 miesięcy przed wystąpieniem niewypłacalności lub rozwiązaniem stosunku pracy;
- d) – płatności należne zamiast okresu wypowiedzenia;
- e) – odprawy i odszkodowania należne tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy;
- f) – odszkodowania należne z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej.
Z kolei w grupie roszczeń, które jedynie mogą zostać objęte ochroną (art. 3 ust. 2) znalazły się następujące roszczenia:
- a) – składki na rzecz ustawowego ubezpieczenia społecznego, jeżeli ich nieopłacenie powoduje utratę uprawnień pracowniczych;
- b) – składki na rzecz prywatnego, zawodowego czy zakładowego systemu ubezpieczeń, jeżeli ich nieopłacenie powoduje utratę uprawnień pracowniczych;
- c) – świadczenia do których pracownicy byli uprawnieni dzięki przynależności do zakładowych systemów ochrony socjalnej przed powstaniem niewypłacalności pracodawcy, których wypłaty obciążają pracodawcę.
Ochronę obydwu wymienionych wyżej grup roszczeń wzmocniono w tych sytuacjach, w których zostały one zasądzone wyrokiem sądowym na rzecz pracownika, wydanym w okresie 12 miesięcy poprzedzających niewypłacalność (art. 3 ust. 3). Roszczenia te powinny być chronione przywilejem niezależnie od przewidzianych ograniczeń czasowych dotyczących ich powstania[19].
Podobnie jak w Konwencji, Zalecenie przewiduje możliwość ustanowienia przez ustawodawstwo krajowe kwotowego limitu roszczeń chronionych. Zalecenie określa, że limit ten musi być akceptowalny społecznie, zaś przy jego ustalaniu i waloryzacji należy uwzględniać takie czynniki jak: płacę minimalną, płacę która stanowi podstawę do obliczania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, przeciętną płacę w przemyśle.
[19] Przeciwnicy takiego rozwiązania argumentowali, że przyznanie ochrony nieograniczonym w czasie roszczeniom może być bardzo kosztowne i mieć negatywny wpływ na gospodarkę. Nie ma też sposobu na przybliżone choćby oszacowanie ogółu chronionych roszczeń.