Rada Europy, jako jedna z najważniejszych międzynarodowych organizacji zajmujących się ochroną praw człowieka, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu i promowaniu tych praw na kontynencie europejskim. Została założona w 1949 roku i obecnie składa się z 47 państw członkowskich, z których wszystkie są sygnatariuszami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Konwencja ta, zapisana w 1950 roku, stanowi podstawowy dokument definiujący prawa człowieka, które muszą być przestrzegane przez wszystkie państwa członkowskie Rady Europy.
Europejska Konwencja Praw Człowieka (EKPCh) jest niewątpliwie najważniejszym elementem systemu ochrony praw człowieka w Radzie Europy. Konwencja obejmuje szeroki zakres praw, w tym prawo do życia, prawo do uczciwego procesu, prawo do wolności i bezpieczeństwa, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność wypowiedzi, wolność zgromadzeń i stowarzyszeń, a także prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.
EKPCh umożliwia jednostkom, grupom osób lub państwom składanie skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) w Strasburgu w przypadku naruszenia praw zapisanych w Konwencji. To jest jedyny taki system na świecie, który pozwala jednostkom na składanie skarg przeciwko państwom.
Jednym z ważnych przykładów działalności Trybunału był przypadek Hirst przeciwko Wielkiej Brytanii (nr 2) z 2005 roku, dotyczący prawa do głosowania skazanych. ETPC orzekł, że całkowity zakaz głosowania dla osób osadzonych w więzieniu stanowi naruszenie praw człowieka. Decyzja ta wywołała znaczne kontrowersje w Wielkiej Brytanii, co pokazuje, jak ważne jest zabezpieczenie praw człowieka na szczeblu europejskim.
Ważnym organem Rady Europy jest Komisarz ds. Praw Człowieka, który ma za zadanie monitorować sytuację praw człowieka w państwach członkowskich. Komisarz często odwiedza te kraje i publikuje sprawozdania dotyczące ich sytuacji w zakresie praw człowieka. Na przykład, w 2018 roku Komisarz skrytykował Francję za jej podejście do problemu migrantów, zwłaszcza w kontekście sytuacji w Calais, gdzie warunki życia migrantów były bardzo trudne.
Innym ważnym narzędziem Rady Europy w ochronie praw człowieka jest Europejski Komitet ds. Praw Socjalnych, który monitoruje przestrzeganie Europejskiej Karty Społecznej. Karta ta gwarantuje szereg praw socjalnych i ekonomicznych, takich jak prawo do pracy, prawo do sprawiedliwych warunków pracy, prawo do ochrony zdrowia, prawo do ochrony socjalnej i prawo do mieszkalnictwa.
Rada Europy stale monitoruje sytuację w zakresie praw człowieka w państwach członkowskich. Organizacja ta nie tylko dba o ochronę praw człowieka, ale również oferuje państwom członkowskim wsparcie w poprawie sytuacji w tych dziedzinach. Działa to poprzez różnego rodzaju programy i inicjatywy, które pomagają państwom wdrażać i przestrzegać standardów praw człowieka.
Ochrona praw człowieka w systemie Rady Europy jest zatem kompleksowym procesem, który obejmuje zarówno egzekwowanie przestrzegania tych praw, jak i pomoc państwom członkowskim w ich realizacji. Rada Europy odgrywa kluczową rolę na kontynencie europejskim, umożliwiając skuteczną ochronę praw człowieka, a jej działalność ma realny wpływ na życie ludzi w całej Europie.